Loodswezen

Hendrik Kennes, Ferdinand J.A. Truyman, Gustave Royers

Antwerpen, Tavernierkaai 3

1890 – 1895

Loodswezen

Om schepen veilig naar de haven te brengen, zijn er loodsen aanwezig. In Vlaanderen zijn er zo vier soorten: de zeeloods, kunstloods, rivierloods en kanaalloods. Als je dus vanaf de Noordzee naar de Antwerpse dokken moet met je groot schip, heb je drie loodsen aan boord gehad: de zee-, rivier- en dokkenloods. Nu zit het loodswezen Antwerpen in de Thonetlaan, maar vroeger zaten ze hier.

Hoogbouw

Vaak krijg ik de vraag bij rondleidingen op het Eilandje en in het MAS wat dat kasteeltje aan het water is. Het was tot enkele jaren geleden de thuisbasis van het loodswezen en wordt waarschijnlijk eigendom van de stad. Ik zeg waarschijnlijk, omdat dit nog niet allemaal in kannen en kruiken is. Op de website van AG Vespa houden ze ons waarschijnlijk op de hoogte als er verdere ontwikkelingen zijn. Er was zelfs sprake van hoogbouw op deze site, maar dat laat de ondergrond niet toe!

Brabo

Op het tweede hoogste punt van de gevel aan de Schelde prijkt een beeldhouwwerk van Brabo. Heel het verhaal hiervan kan je nog eens nalezen op in de blogpost over Brabo. Het is één van de drie beelden van Brabo in het stadscentrum, de andere twee staan voor de kathedraal en voor het stadhuis. Een kopie van dit beeld, gemaakt door J. Weyns, kan je terugvinden aan de Cogels-Osylei 1 in Berchem.

De architect

In 1890 besliste het Antwerpse stadsbestuur om een gebouw op te richten voor het loodswezen en aanverwante diensten. Vier jaar ervoor had men al een wedstrijd uitgeschreven voor een nieuw gebouw. De uitslag werd in het tijdschrift l’Emulation gepubliceerd en lokte heel wat reacties uit. Uiteindelijk kreeg niemand van de genomineerden de opdracht. Men koos voor het ontwerp van Hendrik Kennes en Ferdinand Truyman. Zij hadden hun sporen al verdiend bij onder andere de verbouwing van het stadhuis en het steen en de bouw van het Koninklijk Atheneum. Raar genoeg zijn alle uitvoeringsplannen die gekend zijn, ondertekend door stadsarchitect en -ingenieur Gustave Royers. Op 14 juli 1895 werd het gebouw plechtig ingehuldigd door burgemeester Jan Van Rijswijck.

Boeienloods

Naast het gebouw van het loodswezen, staat nog een prachtig magazijn. Hier werden vanaf 1899 de boeien gedemonteerd, onderhouden en hersteld. Het werd ook gebouwd onder leiding van stadsingenieur Gustave Royers. Men wil er eventueel later een horecazaak in plaatsen, dat zou een geweldige plaats zijn. Een beetje verder naar het zuiden vind je ook het Nederlands Loodswezengebouw uit de jaren ’40 of ’50. Omdat de Schelde ook door Nederland stroomt, is aanwezigheid van de Nederlandse loodsen in Antwerpen evident. Ook de Antwerpse loodsen hebben een vestiging in Vlissingen.