Bruggen over Mastvest

Emiel Van Averbeke

Antwerpen, Eric Sasselaan t.h.v. Jan Baptist Verlooystraat +

t.h.v. Onafhankelijkheidslaan

1928

Bruggen Mastvest

Deze bruggen ken ik al lang… We parkeerden hier namelijk als we naar een evenement in de Antwerp Expo moesten zijn. Dat ligt her vlak achter. Toen wist ik nog niet dat de wijk er rond ook de moeite waard was. Ze wordt de tentoonstellingswijk genoemd. Op deze gronden werd namelijk de wereldtentoonstelling van 1930 gehouden.

Brialmontomwalling

In het midden van de 19e eeuw werd een grotere omwalling gebouwd rond Antwerpen, de Brialmontomwalling. Ze werd al in 1906 als niet nuttig beschouwd, maar het duurde tot 1963 voor men overging tot de volledig sloop van deze omwalling. Men begon toen namelijk met de aanleg van de Antwerpse Ring en de Singel op deze plek. Enkel nog wat groendomeinen en grachten herinneren aan de muur die rond Antwerpen stond. De Mastvest was vroeger zo’n gracht voor een ravelijn. Als je een luchtfoto bekijkt zie je duidelijk de militaire geschiedenis van dit water.

Wereldtentoonstelling

Voor de wereldtentoonstelling van 1930 werd gekozen voor het gebied rond deze oude ravelijn. Ervoor had Antwerpen al tweemaal een internationale wereldtentoonstelling gehad. In 1885 en 1894 werden deze beide op het zuid gehouden. Voor 1930 werd aan vier terreinen gedacht: rond de Jan Van Rijswijcklaan, het Nachtegalenpark, Linkeroever of in Merksem vlakbij de haven. De provinciaal ingenieur Mennes had een voorkeur voor het Nachtegalenpark, maar stadsarchitect Van Averbeke opteerde voor het gebied rond de Jan Van Rijswijcklaan. Het grondplan van het tentoonstellingspark vormde de basis voor de stedenbouwkundige aanleg van de nieuwe tentoonstellingswijk. Dit plan werd ook ontworpen door Van Averebeke, maar werd verder uitgewerkt door Jos Smolderen.

Bruggen met verlichting

De bruggen waren al bij het ontwerp bedoeld als permanente constructie. Na de expo zou ze deel uitmaken van de nieuwe wijk. Daarom werden ook gewapend beton en staal gebruikt, in tegenstelling tot de paviljoenen die meestal uit hout, gips of imitatiesteen waren opgetrokken. De twee identieke bruggen werden in de stijl van rest van de wereldtentoonstelling opgetrokken: art deco. Van Averbeke was ervoor het boegbeeld van de Antwerpse Art Nouveau, denk maar aan het Volkshuis en de brandweerkazerne in de Paleisstraat. Hier laat hij zien dat hij ook de art deco en het modernisme aankon. Wat belangrijk was in het ontwerp was de verlichting. Elektrische verlichting was een nieuwigheid en werd gepromoot voor particulier gebruik. Het zijn dan ook monumentale verlichtingsarmaturen die Van Averbeke heeft ontworpen. Ze werden vernietigd tijdens de tweede wereldoorlog, maar werden in 2009 gereconstrueerd. Nu kan men ‘s avonds terug genieten van een prachtige verlichting aan de bruggen.