Verbeelde Weelde – Topstukken van Jan Davidsz. de Heem

Museum Snijders&Rockoxhuis

Keizerstraat 10-12, Antwerpen

27/04/2024 – 1/10/2024

Snijders&Rockoxhuis

Al heel lang droom ik ervan om in het Snijders&Rockoxhuis te gidsen. Enkele keren is het gelukt met tijdelijke tentoonstellingen, zoals Finis Terrae en Barokke Influencers. Dit jaar is het eindelijk gelukt en mag ik officieel gidsen in het museum. Mijn eerste tentoonstelling is ook direct de moeite: ‘Verbeelde Weelde – Topstukken uit het oeuvre van Jan Davidsz. de Heem’.

Verbeelde weelde

De tentoonstelling ‘Verbeelde Weelde’ is een overzichtstentoonstelling van de stillevenkunstenaar Jan Davidsz. de Heem. Hij is geboren in 1606 in Utrecht, maar zijn ouders waren van Antwerpen afkomstig. Waarschijnlijk zijn ze moeten vluchten in 1585. De familienaam was in het begin dan ook ‘Van Antwerpen’. Jan verhuist naar Antwerpen in 1636, trouwt (een tweede keer) met Anna Ruckers en blijft hier 20 jaar. Vanaf de jaren 1650 gaat het minder met Antwerpen en de Heem gaat terug naar Utrecht om uiteindelijk de laatste 12 jaar door te brengen in Antwerpen. Over zijn laatste levensjaren is weinig geweten. Hij sterft in 1684 en werd begraven in de Sint-Pauluskerk.

De curator van de tentoonstelling, dr. Fred Meijer haalde zijn doctoraatstitel met een werk over de Heem. Dit zal als boek uitgegeven en verkocht worden bij de opening van de tentoonstelling. Het is een dubbelwerk met een boek over het leven en evolutie van het werk van Jan Davidsz. de Heem en een tweede volume bevat een catalogus van al het gekende werk van de kunstenaar.

Jan Davidsz. de Heem

Het was de bedoeling om 10 à 15 werken van de Heem voor de tentoonstelling samen te brengen, het zijn er uiteindelijk 40 geworden. Het laatste werk is zelfs maar officieel begin maart bevestigd! De werken zijn chronologisch geordend, met de eerste stukken uit Leiden (en Amsterdam) opgesteld op de benedenverdieping van het museum. De Heem is nog zoekende, hij experimenteerde met monochrome werken, schuurtjes en zelfs stillevens waarbij boeken en documenten de belangrijkste onderwerpen zijn. Dat zijn stiefvader een boekhandelaar was, zal er voor iets tussen gezeten hebben…

Stillevens

Op de bovenverdieping hangen de werken die hij in Antwerpen en zijn tweede periode in Utrecht maakt. Prachtige bloemenstillevens, maar ook guirlandes met vruchten en korenhalmen. Het grootste werk in de tentoonstelling meet 1,15 op 1,70 meter en hier staat een papegaai centraal. De vogel representeert het element lucht, de andere elementen zijn ook te herkennen: de vruchten (aarde), zeevruchten en het meer op de achtergrond (water) en de glazen en metalen voorwerpen (vuur). Het gebeurt wel meer dat de Heem de Vier Elementen gebruikt.

Let ook op de citroenen met lange gekrulde schil. Sommige citroenen hebben een andere kleur dat is omdat hij later schietgeel gaat gebruiken, dat verkleurt na een aantal decennia. We zien dus een andere kleur dan dat de Heem heeft gezien en gebruikt. Als je fan bent van insecten kan je ook je hart ophalen met alle vlinders, kevers en andere beestjes die tussen de bloemen en vruchten te vinden zijn. Trek dus voldoende tijd uit om van de werken te genieten.

Bezoek

Wil je een rondleiding in de expo dan kan je me altijd contacteren of via Experience Antwerp boeken en mijn naam vermelden als voorkeurgids. Je kan me altijd contacteren voor andere vragen of opmerkingen.