Schitterend Verlangen

MAS

Hanzestedenplaats 1, Antwerpen

18/10/2017 – 14/01/2018

Schitterend verlangen

Antwerpen heeft een verbinding met diamant, al meer dan 570 jaar. Het bewijs ligt in de tentoonstelling ‘Schitterend Verlangen‘ in het MAS. Als MAS-gids mag ik hier ook gidsen en het is ongelooflijk wat een verlangen diamant allemaal kan uitdrukken. De tentoonstelling opent met een muziekvideo die je hier misschien niet zou verwachten. Maar vergeet zeker niet eerst langs te gaan bij de houten diamant die voor de ingang van de expo ligt. Terug naar de video, het is er één van Kanye West, hieronder een voorsmaakje. Er zit een sample in verwerkt van Diamonds are Forever, het lied van Shirley Bassey voor de Bondfilm met dezelfde naam. En dat diamanten voor altijd zijn, daar zijn we al over uit. En misschien win je er eentje met de machine aan de ingang …

* Liefde

De tentoonstelling is onderverdeeld in verschillende verlangens die met diamanten tastbaar gemaakt kunnen worden. De eerste is liefde, het verlangen naar geborgenheid. De mens hunkert naar een ander mens. Het eerste waar je aan denkt is waarschijnlijk de verlovingsring en de allereerste diamanten verlovingsring ligt hier dan ook (die van Maria van Bourgondië gekregen van Maximiliaan van Oostenrijk). Naast d eromantische liefde zijn ook andere liefdes weergegeven, zoals die van een kind aan z’n moeder. In de 19e eeuw werd er een Vlaams Hart geschonken aan de moeder van de familie tijdens het feest van de tenhemelopneming van Maria, in Antwerpen op 15 augustus. Ook rouwringen zijn voorgesteld. Speciaal is de diamant gemaakt van menselijke asse. Sinds dat een mens uit bijna een kwart uit koolstof bestaat, kan uit de assen van een overledene een diamant gemaakt worden.

* Hogere

Een ander verlangen is om deel uit te maken van iets dat je overstijgt, vooral in de christelijke religie heel belangrijk. De prachtige objecten brengen de mens dichter bij God. Denk onder andere aan een monstrans, een houder voor de gewijde hostie. Het woord komt van het Latijnse woord voor tonen. In het projectbeeld zit ook een monstrans verwerkt. In de christelijke wereld en zeker in Antwerpen is Maria belangrijk, als tussenpersoon tussen het goddelijke en de gelovigen. In 1899 krijgt het Mariabeeld van de kathedraal een kroon van de paus. Uitzonderlijk wordt deze hier ook tentoongesteld.

* Status

Al eeuwenlang laat mensen graag zien waar ze economisch en maatschappelijk staan. Tegenwoordig zijn de diamanten niet weg te denken bij celebrities en in de sportwereld. Vroeger sierden ze koninginnen. Net als haar tante Sissi heeft koningin Elisabeth iets met diamanten. In 1909 wordt ze gekroond en daarvoor heeft ze de gepaste juwelen nodig. Ze laat onder andere een diadeem maken door La Maison Cartier, waar ze ook mee gefotografeerd is geweest. Het familiestuk kwam later terug in de collectie van Cartier waar ze behoort tot de topstukken. Een klein detail: de diadeem bevat 1282 diamanten!

* Macht

Macht moet getoond worden. Elisabeth van Engeland heeft haar kroon en scepter met de bekendste diamanten ter wereld in verwerkt. De tsaren van Rusland hadden sinds Catharina de Grote ook een tsarenkroon, scepter en rijksappel. Het zijn allebei replica’s omdat ze het land niet mogen verlaten. Het Russische duplicaat bevat wel meer diamanten dan de originele versie! Ook verschillende ordetekens worden getoond.

Ontspoord verlangen

Er zijn ook gevolgen in de verlangens en de hebzucht om deze te tonen. De prijs die het milieu en de mens moeten betalen zijn soms hoog. In Antwerpen komt er geen diamant binnen die geen Kimberley-certificaat heeft. Dit certificaat toont aan dat een diamant niet bijdraagt tot de financiering van gewapende conflicten. Bedoeling is om deze bloeddiamanten uit de internationale handel te halen. Sinds 85% van de ruwe diamanten minstens één keer door Antwerpen komt, is dat al heel wat. De Antwerpse kunstenaar Jan Fabre kijkt via de werken hier in de tentoonstelling kritisch naar het koloniale verleden van België.

Alle foto’s zonder logo zijn van de MAS-collectie. Er mogen namelijk geen foto’s genomen worden.