Barokke Influencers in het museum Snijders&Rockoxhuis

Museum Snijders&Rockoxhuis

Keizerstraat 10-12, Antwerpen

22/04/2023 – 16/07/2023

Barokke Influencers

Een van de grote tentoonstellingen dit jaar is helemaal mijn ding: ‘Barokke Influencers’. In 2018, het Barokjaar, heb ik mijn boek rond Barok in Antwerpen uitgebracht en zoals je weet is Rubens een van mijn favoriete schilders. De leukste plekken om te gidsen in Antwerpen zijn het Havenhuis, de Erfgoedbibliotheek en de Sint-Carolus Borromeuskerk. Nu komt het leuke: het stadsfestival vindt onder andere op deze 3 locaties plaats (en in het KMSKA en Snijders&Rockoxhuis).

Barokschilder Rubens

In deze blogpost behandel ik enkel de expo in het Museum Snijders&Rockoxhuis. De andere plekken komen aan bod in andere artikels. In de voormalig huizen van een burgemeester en een schilder worden niet minder dan 27 werken van Rubens getoond tijdens de expo. De tentoonstelling handelt namelijk over het aandeel van Rubens in de Sint-Carolus Borromeuskerk. Bij de opening van de kerk in 1621 waren er namelijk 43 (!) schilderijen van hem aanwezig in de kerk. Daarnaast werkte hij ook mee aan de decoratie van de kerk, zowel in de gevel als in het interieur.

Altaarstukken en decoratie

Twee schilderijen van Rubens waren bestemd voor het hoofdaltaar, om afwisselend te tonen met nog twee andere werken. Deze zijn eind 18e eeuw verkocht aan Oostenrijk, zodat je nu naar het Kunsthistorisches Museum in Wenen moet om ze te bekijken. Interessant is dat deze werken het leven van Ignatius van Loyola en Franciscus Xaverius tonen. Deze twee belangrijke personen voor de jezuïeten waren nog niet heilig verklaard toen Rubens de opdracht kreeg en toch kregen ze een ereplaats boven het hoofdaltaar!

Naast olieverfschetsen van Xaverius en Ignatius (de originele grote werken uit Wenen kunnen niet in de ruimtes van het museum binnen) zijn er ook schetsen te zien voor de decoratie van de kerk. Onder andere het plafond van de Mariakapel en de blazoenblazende engelen in de zwikken boven de inkompoort.

Plafondschilderijen

De 39 plafondschilderijen die voor de kerk door Rubens (en Van Dyck) zijn gemaakt, zijn helaas verloren gegaan in een brand in 1718. Er zijn nog olieverfschetsen van Rubens overgebleven. Speciaal is dat hij voor deze reeks twee types maakte: in grisaillestijl, om de grote lijnen en de lichtinval te testen, en uitgebreidere schetsen in kleur. Van de eerste reeks zijn er nog 9 gekend, waarbij er 5 in de expo te zien zijn en van de tweede, gekleurde reeks nog 26 waarvan 9 in de expo! Om deze aan te vullen zijn er ook kopieen aanwezig van de kunstenaars Jacob de Wit en Christian Benjamin Müller. Interessant om de werken allemaal naast elkaar te zien zodat we ons een zo goed mogelijk beeld kunnen vormen van deze prachtige reeks. Toemaatje zijn de twee replica’s die men aan het plafond heeft gehangen. Zo kan je je nog meer voorstellen hoe bijzonder deze werken moeten geweest zijn.

Bezoek

Je kan enkel deze tentoonstelling bezoeken of een combiticket aankopen waarmee je ook de expo’s in de Sint-Carolus Borromeuskerk en Erfgoedbibliotheek bezoekt. Er is een actie voor A-kaarthouders dat je maar 10 euro in plaats van 18 euro betaalt!

Wil je een wandeling doen langs de drie locaties kan je me altijd contacteren of via Experience Antwerp boeken en mijn naam vermelden als voorkeurgids. Je kan me altijd contacteren voor andere vragen of opmerkingen.