Vrouwenzaken / Zakenvrouwen

Museum Plantin-Moretus

Vrijdagmarkt 22-23, Antwerpen

23/09/2025 – 11/01/2026

Museum Plantin-Moretus

Al jaren mag ik rondleidingen begeleiden in het Plantin-Moretusmuseum, een voorrecht. Elke keer is er wel iets anders te beleven. Er kunnen hier honderden tentoonstellingen en rondleidingen georganiseerd worden en deze keer is het weer super interessant. Het is niet echt een tentoonstelling, in aparte zalen, maar een extra belevingslaag.

Een unicum bij Vrouwenzaken / Zakenvrouwen zijn wel de originele archiefstukken. Bij elk thema ligt er een archiefstuk bij. Omdat deze 4 maanden loopt, worden de stukken na een 2-tal maanden omgedraaid of vervangen om schade door onder andere de verlichting zo klein mogelijk te houden.

9 generaties

De drukkerij werd gesticht door Christoffel Plantijn en Jeanne Rivière. Negen generaties en 300 jaar later worden de gebouwen en inboedel aan de stad Antwerpen verkocht. Eind 19e eeuw wordt het een museum. Een 100-tal jaar later, in 2002, wordt het bedrijfsarchief opgenomen in de lijst van het Unesco-werelderfgoed. Het bedrijfsarchief uit de periode 1555-1876 is bijna helemaal intact bewaard. Een goudmijn voor historici en geïnteresseerden. Een jaar geleden werd er beslist om door het archief te gaan op zoek naar de vrouwen die hier gewoond en gewerkt hebben. Het resultaat vind je nu in zeven zalen van het museum.

11 vrouwen

Er zijn 7 thema’s en 11 vrouwen gekozen uit de negen generaties. Maar 7 thema’s omdat de laatste twee generaties niet mee zijn opgenomen. Geen 7, maar 11 vrouwen, omdat de zussen Plantijn op 1 plek samen staan. Vijf zussen, dochters van Jeanne Rivière met elk een ander karakter en verhaal. We hebben de meeste details gekregen door een brief van Christoffel Plantijn die zijn dochters beschrijft. Deze brief ligt niet op zaal, maar wel een brief van een Franse kanthandelaar aan Jeanne Rivière dat haar dochters de kantbestellingen mogen regelen. Mochten zij neen zeggen hiertegen? Dat weten we niet. De beschrijving in deze zaal vat het goed samen: waren het gouden kansen die deze dochters kregen of was het een gouden kooi?

7 silhouetten van REAntwerp

REantwerp is gesticht door Tim Van Steenbergen en Ruth Goossens. Het is een duurzaam en sociaal gedreven modemerk te Antwerpen. Speciaal voor de vrouwen van het museum werden 7 silhouetten uitgewerkt. Het team bij REantwerp bestaat uit nieuwkomers en vluchtelingen met een achtergrond in textiel. Er wordt enkel met reststoffen gewerkt, van onder andere Dries Van Noten, Raf Simons en Scabal. Ontdek bij elk silhouet waar de stoffen en onderdelen vandaan komen. Ontdek je ook de tweeledigheid van elk silhouet? Elk kledingstuk is aan de linkerkant zwart.

11 extraatjes

Als je door het museum wandelt, langs de 7 thema’s ontdek je in verschillende zalen en in de binnetuin blauwe bordjes die een extra verhaal vertellen. Ze hebben het over de wasvrouwen, kunst op de kamer van de dienstmeiden of de liefde tussen huispersoneel. Hopelijk blijven deze bordjes en de verhalen van de vrouwen altijd beschikbaar. Het geeft een menselijk gelaat aan de geschiedenis.

Rondleidingen

Mij zie je er alvast ook als gids of om nog eens te komen kijken naar de archiefstukken en silhouetten. Als je een rondleiding met mij als gids wenst, kan je dit altijd aangeven bij de boeking via het museum.